Jeżeli Wasze dziecko ma kłopoty logopedyczne, pamiętajcie, że nie wystarczą same ćwiczenia na zajęciach logopedycznych. Bez Waszego zaangażowania każda terapia skazana będzie na porażkę. Wystarczy 15 minut dziennie systematycznych ćwiczeń z zalecanego przez logopedę materiału wyrazowego z wywołanymi głoskami, by osiągnąć sukces w prawidłowej wymowie. Zachęcam rodziców do współpracy z logopedą i regularnych ćwiczeń w domu. Okres wakacyjny jest wyjątkowo
waży by utrzymać ciągłość ćwiczeni, 2-3 miesiące bez ćwiczeń narządów artykulacyjnych mogą zaprzepaścić miesiące, a nawet lata pracy logopedycznej.
Jak motywować dziecko do ćwiczenia prawidłowej mowy w domu?
Konieczne jest regularne kontynuowanie ćwiczeń logopedycznych również poza zajęciami logopedycznymi. Regularna praca nad wymową zwiększa szanse dziecka na szybsze i łatwiejsze rozwiązanie lub zminimalizowanie problemów z mową i komunikacją. Motywacja do ćwiczeń nie przyjdzie sama. Nawet najchętniej współpracujące dziecko miewa czasem swoje „kryzysy” związane z motywacją do ćwiczeń. Motywację trzeba budować
i wzmacniać.
Chwal dziecko nawet za najmniejsze postępy– nic tak nie zmotywuje do dalszej pracy jak pochwały ze strony bliskich i ważnych osób. W trakcie ćwiczeń wystarczy krótkie i entuzjastyczne wypowiedziane: „Świetnie!”, „Dobrze sobie radzisz!”,
„Super!”.
Nagradzaj za dobre wykonanie ćwiczeń (może to być, np. naklejka lub stempelek). Umówcie się wcześniej, co będzie nagrodą i po jakim etapie dziecko może ją otrzymać.
O czym należy pamiętać, wykonując ćwiczenia logopedyczne w domu?
- Zadbaj o stałą porę wykonywania ćwiczeń.
- Lepiej ćwiczyć krócej, ale kilka razy dziennie niż raz a długo.
- Unikaj zwrotu „ćwiczenia logopedyczne”, używaj „zabawa”, bądź nazywaj czynność, którą będziecie wykonywać, np. „będziemy gimnastykować język”.
- Przeplataj zabawę nauką.
- Rozwijaj prawidłową wymowę dziecka angażując wszystkie jego zmysły.
- Wykorzystuj każdą naturalną sytuację, aby „przemycić” kilka słówek, ćwiczeń buzi i języka lub ćwiczeń oddechowych.
- Ćwicz razem z dzieckiem.
- Nie odkładaj ćwiczeń na sam koniec dnia, kiedy wszyscy są zmęczeni.
- Zaangażuj całą rodzinę do zabaw utrwalających wymowę.
- Uświadamiaj dziecku, jakie korzyści przyniosą wykonywane ćwiczenia.
- Bądź cierpliwy i konsekwentny.
- Regularnie kontaktuj się z logopedą prowadzącym terapię, aby konsultować postępy i sposób wykonywania ćwiczeń.
Oto przykładowe zestawy ćwiczeń:
- ćwiczenia warg:
- Wymawianie na przemian „ a-o” przy maksymalnym oddaleniu od siebie wargi górnej dolnej.
- Naprzemienne wymawianie „ i –u”.
- Cmokanie.
- Parskanie -wprawianie warg w drganie.
- Masaż warg zębami ( górnymi dolnej wargi i odwrotnie).
- Wymowa samogłosek w parach: a-i, a-u, i-a, u-o, o-i, u-i, a-o, e-o itp.
- Wysuwanie warg w „ ryjek”, cofanie w „uśmiech”.
- Ziewanie przy bardzo szeroko otworzonej buzi.
- „Uśmiech i dzióbek” – szeroki uśmiech na złączonych wargach i dziubek (jak do całusków).
- ćwiczenia języka:
- Dotykanie językiem do nosa, do brody, w stronę lewego i prawego kącika ust.
- Oblizywanie dolnej i górnej wargi przy ustach szeroko otwartych.
- Wysuwanie języka w przód i cofanie w głąb jamy ustnej.
- ”Malowanie sufitu” w buzi – przy otwartej buzi język przesuwa się od zębów do gardła.
- Liczenie zębów – dotykamy czubkiem języka po kolei dolnych (a później górnych) zębów podczas szerokiego otwierania jamy ustnej.
- Kląskanie – przyklejanie do podniebienia całego języka i głośne jego odklejanie.
- Piłeczka w buzi – wypychanie językiem policzków od środka.
- Rurka – wargi ściągnięte i zaokrąglone unoszą boki języka.
- Oblizywanie zębów po wewnętrznej i zewnętrznej powierzchni dziąseł pod wargami. Usta zamknięte.
- ćwiczenia usprawniające podniebienie miękkie:
- Wywołanie ziewania przy nisko opuszczonej szczęce dolnej.
- Wymawianie połączeń głosek tylnojęzykowych zwartych z samogłoskami, np. ga, go, ge, gu, gy, gi, gą, gę, ka, ko, ke, ky, ki, ku, ak, ok, ek, ik, yk, uk.
- Wypowiadanie sylab i logatomów: aga, ogo, ugu, eke, yky, ygy, iki,igi, ago, egę itp.
- Wciąganie powietrza przez rurkę(zabawa w przenoszenie skrawków papieru za pomocą rurki).
- ćwiczenia oddechowe:
- Dmuchanie przez rurkę-słomkę do szklanki z wodą.
- Dmuchanie na wiatraczek, skrawki waty, papieru, kolorowe piórka
- Zdmuchiwanie świeczki.
- Wydmuchiwanie baniek mydlanych.
- Naśladowanie syreny – „ eu-eu- eu”, „au-au-au” – na jednym wydechu.
- Liczenie na jednym wydechu.
- Powtarzanie zdań na jednym wydechu – najpierw krótkich, potem coraz dłuższych.
- Powtarzanie zdań szeptem.
12 PRZYKAZAŃ LOGOPEDYCZNYCH
dla rodziców
- Narządy mowy dziecka kształtują się i zaczynają funkcjonować już w życiu płodowym. Są one ogromnie wrażliwe na wszystkie bodźce fizyczne i chemiczne, zarówno sprzyjające jak i szkodliwe.
- Mowa otoczenia powinna być poprawna. Do dziecka trzeba mówić wolno, dokładnie i wyraźnie, trzeba zaniechać sztucznego spieszczania i używania tzw. języka dziecięcego.
- Dziecko powinno reagować na aktywność uczuciową i słowną otoczenia. Z początku jest to uśmiech, ruch rączki, przegięcie ciała. Wnet jednak nastąpią reakcje głosowe. Gdy ich brak, trzeba koniecznie zbadać słuch dziecka, gdyż może on być osłabiony.
- Absolutnie nie wolno krępować dziecka w reagowaniu na aktywność otoczenia.
- Jeśli dziecko ma nieprawidłową budowę narządów mowy (rozszczep warg, dziąseł, podniebienia, zniekształcenia w układzie szczęk, uzębienia itp.), powinno się bezwzględnie pójść z nim do lekarza specjalisty: chirurga plastyka, ortodonty.
- Dziecko leworęczne należy otoczyć specjalną opieką. W okresie kształtowania się mowy nie wolno zmuszać go do posługiwania się prawą ręką, gdyż mogą wystąpić zaburzenia mowy.
- Kiedy dziecko samo zaczyna coraz więcej mówić nie wolno tej skłonności gasić np. obojętnością lub cierpką uwagą, bo wówczas dziecko zamyka się w sobie, staje się nieufne, niemieje.
- Nie należy hamować żywiołowego pędu do mowy, trzeba wykorzystać ogromny ładunek uczuciowy, jaki dziecko wkłada w mowę.
- Należy pilnie baczyć czy kształtowanie się mowy dziecka przebiega zgodnie z normą.
- Od momentu zdobycia przez dziecko umiejętności mówienia zdaniami nie wolno bezustannie przeszkadzać mu przez ciągłe poprawianie i zmuszanie do poprawnego powtarzania, gdyż dziecko nabawi się kompleksu niższej wartości, straci zaufanie do otoczenia, przestanie mówić.
- Dziecko trzyletnie monologuje, ale chce też rozmawiać z otoczeniem, zadaje mnóstwo pytań i przepada za opowiadaniami. Nie wolno lekceważyć tych faktów, gdyż pomaga to dziecku w wysławianiu się, w umiejętności wyrażania swych myśli i uczuć.
- Jeśli mimo wszystko nie udało się zapobiec powstaniu defektów mowy, nie wolno opuszczać rąk. Powstające w Polsce coraz liczniejsze poradnie logopedyczne są w stanie pomóc dziecku, o ile rodzice i wychowawcy będą z nimi jak najściślej współpracować.
(za: Leon Kaczmarek)
Drogi rodzicu:
- „Włącz się” do świadomej i systematycznej obserwacji dziecka, analizuj przyrost jego umiejętności językowo – komunikacyjnych.
- Bądź najlepszym przykładem starannej mowy i wymowy (dziecko odtwarza wzorce, które obserwuje).
- W rozmowie z dzieckiem używaj języka prostego, zrozumiałego, bez nadmiernego zdrabniania.
- Zachęcaj dziecko do czytania książek.
- Zapewnij dziecku wiele okazji do ruchu, zabawy i pracy twórczej.
- Słuchaj uważnie wypowiedzi swojego dziecka i zachęcaj go do wolnej mowy, rozmawiania, zadawania pytań.
- Szanuj indywidualność dziecka i ucz je samodzielności w każdej dziedzinie życia.
- Dbaj o odpowiednią dietę dziecka: zróżnicowaną, wzbogaconą o witaminy, mikro – i makroelementy.
- Jeżeli podejrzewasz, że dziecko słyszy nieprawidłowo skontaktuj się ze specjalistą.
- Podczas wizyty u stomatologa poproś o ocenę zgryzu i w razie potrzeby skorzystaj z porady ortodonty.
- Reaguj na nieprawidłowe nawyki: ssanie palca, obgryzanie paznokci, które mogą doprowadzić do wady wymowy.
Julia Cieciuch
Logopeda
You must be logged in to post a comment.